Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, określane w języku prawniczym mianem upadłości konsumenckiej, wprowadzono do polskiego porządku prawnego ustawą Prawo upadłościowe i naprawcze. Przyczyną wprowadzenia przepisów upadłości konsumenckiej stało się zjawisko nadmiernego zadłużenia osób fizycznych. Ustawodawca wyszedł więc ze słusznego założenia, że należy stworzyć mechanizmy prawne, które w pewnych wypadkach umożliwią oddłużenie tym osobom fizycznym, które są zadłużone w stopniu uniemożliwiającym im samodzielną spłatę długów. Otwarcie dla konsumentów możliwości skorzystania z tzw. nowego startu niesie – jak wskazał ustawodawca – następujące korzyści społeczne i gospodarcze:
1) ogranicza wykluczenie społeczne i mechanizm dziedziczenia bezradności przez następne pokolenia;
2) umożliwia reintegrację dłużników w legalnym obrocie gospodarczym, co powoduje wzrost produktu krajowego brutto oraz przychodów Skarbu Państwa z tytułu podatków, jak również spadek przestępczości i ograniczenie tzw. szarej strefy;
3) wpływa pozytywnie na sektor finansowy poprzez przyspieszenie rozwiązania kwestii nieściągalnych wierzytelności, a w dłuższej perspektywie umożliwia dłużnikom ponowne korzystanie z usług instytucji finansowych.
Od wniosku o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej” pobiera się opłatę podstawową w wysokości 30 zł, chyba że dłużnik zostanie w całości zwolniony od kosztów sądowych Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić na formularzu dłużnik. Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
7) listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel pkt 2 i 4-8 nie stosuje się. Przed wydaniem orzeczenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości sąd może zobowiązać dłużnika do przedstawienia informacji, o których mowa w ust. 4, w terminie dwóch tygodni. Postępowanie upadłościowe prowadzi się także wtedy, gdy dłużnik ma tylko jednego wierzyciela.
W upadłości konsumenckiej znajdą w szczególności zastosowanie przepisy ogólne
prawa upadłościowego regulujące następujące kwestie:
1) skutki ogłoszenia upadłości co do osoby upadłego
2) skutki ogłoszenia upadłości co do majątku upadłego
3) wyłączenia z masy upadłości
4) skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego
5) skutki ogłoszenia upadłości co do spadków nabytych przez upadłego
6) wpływ ogłoszenia upadłości na stosunki majątkowe małżeńskie upadłego
7) bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego
8) wpływ ogłoszenia upadłości na inne postępowania
9) postępowanie upadłościowe prowadzone po ogłoszeniu upadłości
10) zgłoszenie i ustalenie wierzytelności
11) likwidacja masy upadłości
12) podział funduszów masy upadłości; podział ten może być dokonywany na podstawie planów częściowych i planu ostatecznego, a także na podstawie planów oddzielnych.
13) zakończenie i umorzenie postępowania upadłościowego
Skład sądu
Sprawy o ogłoszenie upadłości objęte przepisami niniejszego tytułu rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego.
Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd
wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym:
1) wymienia imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika (upadłego), a jeżeli upadły nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2) określa, że upadły jest osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej;
3) wzywa wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze;
4) wzywa osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do ich zgłaszania w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu;
5) wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości doręcza się również syndykowi. O ogłoszeniu upadłości powiadamia się właściwą izbę skarbową oraz właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania
albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa. Sędzia-komisarz określa postanowieniem wysokość kosztów postępowania oraz zarządza ich niezwłoczną wypłatę tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie. W szczególnie uzasadnionych przypadkach sędzia-komisarz przyznaje syndykowi zaliczkę na pokrycie kosztów postępowania oraz zarządza jej niezwłoczną wypłatę tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Syndyk zwraca Skarbowi Państwa wypłacone kwoty niezwłocznie po wpływie do masy upadłości funduszów wystarczających na pokrycie kosztów postępowania.
Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny,
w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Kwotę na wniosek upadłego, określa sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie. Lokal mieszkalny (dom), w którym zamieszkuje upadły, tylko wtedy może stać się składnikiem masy upadłości, gdy jest przedmiotem odrębnej własności lokalu lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (udziału w przedmiotowych prawach), ponieważ tylko te prawa są zbywalne, podlegają egzekucji i jako takie mają „zdolność likwidacyjną” w postępowaniu upadłościowym. W przypadku postępowania wszczętego na wniosek wierzyciela reguł powyższych nie stosuje się, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.