W razie ujawnienia się wady przedmiotu sprzedanego, sprzedawca staje się odpowiedzialny wobec kupującego za istnienie wady. W literaturze prezentowany jest pogląd, iż ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy ma charakter absolutny tzn. sprzedawca nie może się z niej zwolnić, obciąża go ona niezależnie od tego, czy to on spowodował wadliwość rzeczy, czy ponosi w tym zakresie jakąkolwiek winę, a nawet czy w ogóle wiedział lub mógł wiedzieć o tym, że sprzedawana rzecz jest wadliwa. Brak wiedzy, choćby nawet elementarnej, czy nawet podejrzeń w żaden sposób nie wpływają na wyłączenie odpowiedzialności czy nawet jej ograniczenie (por. Z. G. komentarz do art. 556 KPC).
Stosownie do treści art. 560 § 1 – 2 KC jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne. Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.
Uprawnienie do odstąpienia od umowy to prawo kupującego do jednostronnego doprowadzenia mocą tylko swojego oświadczenia woli do ustania umowy sprzedaży. W konsekwencji uważa się je za złożone z chwilą, w której doszło do adresata w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią ( art. 61 KC). Z uwagi na fakt, iż ustawodawca nie przewiduje dla tego oświadczenia szczególnej formy, może ono być złożone w każdej przewidzianej przez prawo formie, również w sposób dorozumiany ( art. 60 KC). Złożenie oświadczenie niweczy skutki zawarcia umowy i oznacza powrót do stanu jaki istniał przed jej zawarciem.
Odstąpienie od umowy wymaga zatem złożenia oświadczenia woli, do którego ma zastosowanie art. 60 KC, stanowiący, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Reguły wykładni oświadczeń woli mogą być stosowane nie tylko do ustalenia treści złożonych oświadczeń, lecz także do stwierdzenia czy dane zachowania stanowią oświadczenie woli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt I CSK 401/08). Oświadczenie woli może być wyrażone w każdy, obiektywnie zrozumiały sposób, a więc wyraźnie albo dorozumianie przez jakiekolwiek zachowanie się, które w okolicznościach towarzyszących wyraża w sposób dostatecznie zrozumiały wolę wywołania określonych skutków prawnych.
Konsekwencją odstąpienia od umowy jest obowiązek zwrotu przez strony tego, co sobie wzajemnie świadczyły. Fakt, że kupujący nie może zwrócić sprzedawcy samochodu, który został mu odebrany przez właściciela, nie pozbawia go roszczenia o zwrot ceny (tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2000 r., sygn. akt II CKN 288/00, 4 lutego 2011 r., sygn. akt III CSK 144/10).
Stosownie do treści art. 576 KC uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej wygasają z upływem roku od chwili, kiedy kupujący dowiedział się o istnieniu wady. Jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej, termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne. Upływ powyższego terminu nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Strony zawarły umowę kupna sprzedaży samochodu osobowego marki A. (… ) koloru granatowego o numerze (….). Podał, że pozwany zapewniał, że jest właścicielem samochodu i że samochód jest wolny od wad fizycznych i prawnych . Za samochód powód zapłacił kwotę 32.000,00 zł.. Wskazał, że podróżując ww. samochodem posiadającym numery rejestracyjne (…)(…) został zatrzymany przez funkcjonariuszy P Straży Granicznej na przejściu drogowym w T. pod zarzutem popełnienia przestępstwa z art. 306 KK. i że komenda Miejska Policji w B. w sprawie (…) dopuściła dowód z opini biegłego z zakresu badań mechanoskopijnych Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w L .celem wypowiedzenia się czy numer identyfikacyjny przedmiotowego samochodu A. (…)jest oryginalny. P., że z opinii wynika, że numer VIN samochodu nie jest oryginalny. Z ustaleń Prokuratury wynika, że w (w samochód został utracony na terenie Niemiec na szkodę A. H., której wypłacono odszkodowanie. Podniesiono, że pismem skierowanym do pozwanego powód odstąpił od umowy kupna sprzedaży z powodu wad prawnych i wezwał go do zwrotu zapłaconej kwoty 32.000,00 zł., jednak pozwany nie odpowiedział na powyższe wezwanie.
W przedmiotowej sprawie wątpliwosci nie budzi wysokość roszczenia żądanego przez powoda, bowiem uiścił on na rzecz pozwanego kwotę 32.000,00 zł. w związku z zakupem samochodu A. (…) nr rej (…) o numerze (…) . Poza sporem w zasadzie pozostawały również okoliczności faktyczne sprawy. Spór dotyczył kwestii prawnych związanych z odpowiedzialnością pozwanego z tytułu rękojmi za wady prawne pojazdu sprzedanego powodowi.
Jak wynika z dowodów zgromadzonych w sprawie 1Ds 139/13 powód wykazał, iż zakupiony od pozwanego pojazd marki A. (…) o numerze rejestracyjnym (…) 66 i o numerze VIN (…) miał przerobione numery identyfikacyjne a prawidłowy numer ww. pojazdu to numer VIN (…), a samochód A. (…) o tym numerze jak wskazano wyżej został skradziony na terenie B.
Jednocześnie należy zaznaczyć, iż stosownie do treści art. 169 KC w przypadku nabycia rzeczy uprzednio skradzionej właścicielowi, nabywca działający w dobrej wierze może uzyskać jej własność dopiero z upływem trzyletniego terminu od chwili jej skradzenia. Wobec powyższego należało uznać, iż w dacie zawarcia umowy sprzedaży między powodem a pozwanym pozwany K. W. nie spełniał przesłanek określonych w art. 169 § 2 KC , a zatem nie był właścicielem zbywanego pojazdu. Skoro pozwany zbył powodowi pojazd stanowiący własność osoby trzeciej należało przyjąć, iż samochód ten jest obciążony wadą prawną.
Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie pozwala na przyjęcie, iż powód złożył skutecznie oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży wraz z wezwaniem do zapłaty .
Podnoszona przez pełnomocnika pozwanego na ostatniej rozprawie w dniu 27 maja 2016r, okoliczność, że powód nie sporządził sam wezwania i że zostało ono sporzadzone przez inną osobę nie może ostać się w niniejszej sprawie, bowiem jak wskazał sam pełnomocnik pozwanego nie kwestionje on okoliczności, że to właśnie powód podpisał to oświadczenie woli zawarte w tym wezwaniu a więc stanowi ono jego oswiadzenie woli . Dołączone do pozwu wezwanie do zapłaty z odstąpieniem od umowy kupna sprzedaży samochodu z powodu wad prawnych datowane świadczy o tym, że wolą powoda było zniwelowanie skutków umowy sprzedaży i powrót do stanu sprzed jej zawarcia tj. zwrócenie przez sprzedawcę całej kwoty jaką otrzymał w związku z tą transakcją. W oparciu o treść tego pisma w sposób jednoznaczny można ustalić z jakich to uprawnień w związku z zaistniałą wadą pojazdu korzysta powód. Czynności podejmowane przez powoda od chwili powzięcia wiadomości o wadzie pojazdu świadczą w sposób dostateczny o jego woli wywołania skutku prawnego w postaci unicestwienia umowy sprzedaży.
Konsekwencją odstąpienia od umowy jest obowiązek zwrotu przez strony tego, co sobie wzajemnie świadczyły, a zatem powód słusznie domaga się od pozwanego zwrotu ceny zakupu- kwoty 32.000,00 zł. Fakt, że kupujący – powód nie może zwrócić sprzedawcy – pozwanemu samochodu, który został mu odebrany a następnie wydany przez organ prowadzący postępowanie prokuratorskie właścicielowi nie pozbawia Y. F. roszczenia o zwrot ceny (tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2000 r., sygn. akt II CKN 288/00, 4 lutego 2011 r., sygn. akt III CSK 144/10). Jednocześnie należy podkreślić, iż dla zachowania uprawnień za wady prawne nie jest konieczne – jak w przypadku rękojmi za wady fizyczne – dochowanie aktu staranności w postaci zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Wyrok Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej – I Wydział Cywilny z dnia 10 czerwca 2016 r. I C 1135/13
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
