Procedura umorzenia zobowiązań dłużnika w „upadłości konsumenckiej” jest dwuetapowa. W pierwszej kolejności ustalane są tzw. sądowe warunki spłaty wierzycieli upadłego, które zawierają postanowienia dotyczące trzech kwestii:
1) zakresu zaspokojenia każdej wierzytelności oraz sposobu dokonania jej spłaty spłata ta może nastąpić albo jednorazowo albo w ratach);
2) terminu, w jakim dana wierzytelność powinna być spłacona;
3) wysokości tej części wierzytelności, która w przyszłości zostanie umorzona (określenie tej części może nastąpić w procentach lub w liczbach bezwzględnych).
Po wykonaniu ostatecznego planu podziału, a gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony – po zatwierdzeniu listy wierzytelności, i po wysłuchaniu upadłego, syndyka i wierzycieli, sąd ustala plan spłaty wierzycieli albo umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli. Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli doręcza się wierzycielom. Na postanowienie przysługuje zażalenie. Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania.
Umorzenie zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niezaspokojonych na podstawie ostatecznego planu lub częściowych planów podziału funduszów masy upadłości nie następuje z mocy prawa lecz wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu, który – co wymaga podkreślenia – nie może umorzyć wszystkich zobowiązań upadłego, niewykonanych na podstawie planów podziału, lecz tylko ich część.
Orzeczenie ustalające sądowe warunki spłaty wierzycieli nie przesądza, w jakim zakresie nastąpi umorzenie niespłaconych zobowiązań, ponieważ w okresie spłaty zobowiązań może nastąpić zmiana tych warunków, tak na korzyść, jak i niekorzyść wierzycieli. W rzeczywistości więc o tym, w jakim zakresie nastąpi umorzenie niespłaconych wierzytelności, wiadomo będzie dopiero po wykonaniu sądowych warunków spłaty i to nie pierwotnie ustalonych, lecz tych, które zostaną ustalone w dalszym toku postępowania.
Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli
Spłacie w ramach planu spłaty podlegają jedynie te wierzytelności, które zostały uznane na liście wierzytelności, podczas gdy zakres umorzenia zobowiązań upadłego będzie szerszy i obejmie także zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, niezależnie od ich umieszczenia na liście wierzytelności Plan spłaty wierzycieli obejmuje dwie kategorie zobowiązań dłużnika. Pierwszą z nich, mającą w praktyce podstawowe znaczenie, stanowią zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości i uznane na liście wierzytelności. Zobowiązania te z reguły zostają w części wykonane w toku postępowania, na podstawie planów podziału (częściowych i ostatecznego).
W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa, w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. Zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości i niewykonane w toku postępowania uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli.
Tymczasowo pokrytymi przez Skarb Państwa kosztami postępowania sąd obciąża upadłego. Koszty te uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli. Sąd nie jest związany stanowiskiem upadłego co do treści planu spłaty wierzycieli. Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości.
Ustalenie planu spłaty wierzycieli nie narusza praw wierzyciela wobec poręczyciela upadłego oraz współdłużnika upadłego ani praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego oraz hipoteki morskiej, jeśli były one ustanowione na mieniu osoby trzeciej. Ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie zobowiązań upadłego jest skuteczne również w stosunkach pomiędzy upadłym, a poręczycielem, gwarantem i współdłużnikiem upadłego. Za podstawową cechę poręczenia powszechnie uznaje się jego zawisłość (akcesoryjność) od długu głównego. Najogólniej rzecz ujmując, przejawia się ona w tym, że:
1) poręczyciel ponosi odpowiedzialność tylko wówczas, gdy istnieje ważne zobowiązanie dłużnika głównego;
2) umorzenie długu głównego powoduje wygaśnięcie poręczenia; jest przy tym obojętne, czy wierzyciel został zaspokojony, czy nie;
3) o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika głównego, jednak czynność prawna dokonana przez tego dłużnika z wierzycielem po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela;
4) poręczycielowi, służą przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, jakie może podnieść dłużnik główny
Umorzenie zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli
Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Umarzając zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli sąd obciąża Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku
