Poniedziałek - Sobota9.00 - 20.00
ul. Głogowska 47a lok. 1a 60-736 Poznań
Tel.+48696293998
ZapraszamyJeżeli chcesz mieć przewagę problemy powierz najlepszym specjalistom
Twoja sprawa z zakresu prawa jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Nieważność oświadczenia i umowy w sytuacji wyłączenia świadomości i swobody w wyrażeniu decyzji lub woli

Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Powzięcie decyzji i wyrażenie woli jest swobodne, gdy zarówno proces decyzyjny, jak i uzewnętrznienie woli nie zostało zakłócone destrukcyjnymi czynnikami wynikającymi z właściwości psychiki czy procesu myślowego osoby składającej oświadczenie woli. Stan wyłączający swobodę musi również wynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocie składającym oświadczenie woli, a nie w sytuacji zewnętrznej. Tak pojmowanemu brakowi swobody towarzyszyć będzie najczęściej także pewne ograniczenie świadomości, gdyż granica pomiędzy tymi stanami jest płynna.

Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli” nie może być rozumiany dosłownie, wobec czego nie musi oznaczać całkowitego zniesienia świadomości i ustania czynności mózgu. Wystarczy istnienie takiego stanu, który oznacza brak rozeznania, niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan wyłączający świadomość to – najogólniej rzecz ujmując – brak rozeznania, niemożność rozumienia zachowań własnych i zachowań innych osób, niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan taki musi przy tym wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła.

Braku świadomości bądź swobody podjęcia decyzji nie można domniemywać. Ocena tych zdarzeń nie polega także na samej hipotetycznej możliwości zaistnienia przesłanek zaburzających proces decyzyjny. Taka konkluzja musi wynikać z zebranego materiału dowodowego, a prawdopodobieństwo jej ziszczenia musi graniczyć z pewnością. W przeciwnym razie, wobec osób starszych, schorowanych czy też dotkniętych schorzeniami wyłącznie neurologicznymi w każdym czasie każda osoba mogłaby podnosić zarzuty braku świadomości. Takie podejście prowadziłoby do skutków prawnych zrównanych z ubezwłasnowolnieniem.

Wyłączenie świadomości lub swobody musi wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich się znalazła. Istotne jest przy tym, że zaburzenie czynności psychicznych należy oceniać wyłącznie na moment składania przez daną osobę oświadczenia woli, natomiast nie w odniesieniu do dłuższego okresu. Sąd jedynie na zasadzie domniemania faktycznego może wnioskować o stanie psychicznym osoby na moment składania oświadczenia woli, biorąc za podstawę wiadomości o jej stanie w dłuższym okresie.

Stan wyłączający świadomość lub swobodę, jako określony stan faktyczny, dowodzony może być wszystkimi środkami, a mianowicie także i przesłuchaniem świadków, stron, analizą dokumentów, jednakże bez wątpienia wymaga wiadomości specjalnych, dlatego też w każdym wypadku sąd obowiązany jest uciec się do pomocy biegłych. Okoliczność, że czynność została dokonana w formie aktu notarialnego, nie stoi na przeszkodzie udowadnianiu jej nieważności. Takie oświadczenie woli złożone przez osobę jest nieważne z mocy prawa, a Sąd wydaje jedynie orzeczenie deklaratoryjne potwierdzające ten fakt, czyli ustala nieważność oświadczenia woli.

Samo stwierdzenie miażdżycy nie oznacza od razu braku świadomości czy swobody w. Pomiędzy tymi dwiema okolicznościami musi istnieć związek przyczynowy, którego biegli w swoich opiniach nie stwierdzili. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 8 sierpnia 2013 r. I ACa 232/2013

Twierdzenie o możliwości niedostrzeżenia przez dokonującego czynności notariusza stanu wyłączającego świadome i swobodne podjęcie decyzji (także z powodu objawów otępienia) nie przeczy zasadom doświadczenia życiowego (o czym świadczyć musi tak sama regulacja z art. 82 k.c. i szereg skutecznie wytaczanych powództw w tego rodzaju sprawach). Zatem jakkolwiek nie sposób deprecjonować doświadczenia życiowego oraz zawodowego świadków pełniących funkcje notariuszy, to jednak należy mieć na względzie, że ich ocena, w kontekście okoliczności sprawy nie jest wystarczająca dla obalenia wniosków płynących z opinii biegłego. Wiedza i doświadczenie zawodowe biegłego psychiatry wyprzedza przecież wiedzę i doświadczenie notariusza, choć i do jego obowiązków należy ocena stanu psychicznego osób przystępujących do czynności notarialnych. Niemniej wadliwość tej oceny przez notariusza, dokonywanej przecież wyłącznie w oparciu o doświadczenie życiowe, jest usprawiedliwiona brakiem specjalistycznej wiedzy z zakresu psychologii i psychiatrii. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28 maja 2013 r. I ACa 488/2013

„Inne zaburzenia czynności psychicznych” muszą mieć rozmiar wyłączający całkowicie świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 14 czerwca 2005 r. V CK 691/2004

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Adwokat Poznań Radca Prawny Kancelaria